De arbeidsmarkt koelt af, maar is nog steeds zeer krap. Deze afkoeling geldt echter niet voor technische beroepen, want daar is de spanning juist licht toegenomen. Vooral in de industriesector komen veel technische beroepen voor: bijna de helft van de werkenden in deze sector in Nederland werkt in een technisch beroep. De industrie is een belangrijke sector in Noord-Brabant en veel Brabantse industriebedrijven ondervinden hinder van de personeelskrapte.

De industrie is een brede sector en omvat de vervaardiging van producten zoals kleding, auto’s, voedingsmiddelen, chemische producten, farmaceutische producten en metaalproducten. De industrie is qua werkgelegenheid een grote sector in Nederland. Het aandeel banen in de industrie is over het algemeen hoger in de regio’s buiten de Randstad. Bijna een kwart (23%) van de werknemersbanen in de industrie is in Noord-Brabant te vinden. In aantallen gaat het om ruim 195.000 werknemersbanen in Noord-Brabant. Vooral Zuidoost-Brabant steekt qua industrieel belang duidelijk uit boven de andere arbeidsmarktregio’s. Noord-Brabant kent dus een sterke concentratie aan industriële bedrijven. Vooral de takken elektrotechnische en machine-industrie, metaalproductenindustrie, transportmiddelenindustrie, textiel en chemie zijn sterk vertegenwoordigd in de provincie.

In Nederland staan 33.850 vacatures open in de industrie eind Q3-2023, hiervan zijn er in Noord-Brabant 8.250 (24%). Het merendeel van de vacatures komt vanuit de metaalindustrie- en technologische industrie waartoe de machineindustrie behoort. In Zuidoost-Brabant staan de meeste vacatures open.
Voorbeelden van beroepen met tekorten in de industrie zijn monteurs industriële machines en installaties, medewerkers technische dienst, CNC-verspaners, projectleiders elektrotechniek. Dit zijn ook beroepen waar al jarenlang een structureel personeelstekort bestaat. De verwachting is ook dat deze tekorten de komende jaren aanhouden. Dit betekent blijvend goede baankansen voor werkzoekenden die in deze beroepen aan de slag willen. UWV zag dat meer dan de helft van de structureel kansrijke beroepen in het segment industrie, techniek en bouw valt.
 

Volgens de arbeidsmarktprognose 2023-2024 van UWV neemt het aantal werknemersbanen in de industrie in Nederland naar verwachting af in 2024. De afgelopen maanden is de industriële productie ten opzichte van eerdere jaren gedaald. Hier liggen een aantal oorzaken aan ten grondslag. Bijvoorbeeld de stijgende energieprijzen, materiaaltekorten, (nieuwe) internationale protectionistische wetgeving en de hoge inflatie- en rentepercentages. Vervolgens speelt ook de afname van de vraag vanuit de Duitse industrie de Nederlandse sector parten. Ook is de vraag naar bouwmaterialen laag, doordat er momenteel relatief weinig gebouwd wordt. Ook dit drukt op de productiesector. In bijna alle arbeidsmarktregio’s daalt de werkgelegenheid licht voor de industrie in Noord-Brabant. Alleen in ZuidoostBrabant is er een groei die vooral te danken is aan de hightech sector.

Noord-Brabantse werkgevers in de industrie zijn de afgelopen maanden negatiever gestemd blijkt uit het ondernemersvertrouwen van CBS. Anderzijds is er ook nog altijd sprake van een krappe arbeidsmarkt waarin bedrijven met elkaar concurreren om werknemers. In Noord-Brabant ervaart een groot deel van de werkgevers een tekort aan arbeidskrachten als belemmering (47%).4 Tevens is de industrie aan het vergrijzen. Het aandeel 50-plussers in de industrie in Noord-Brabant is 40%. Hierdoor blijft de (vervangings-)vraag naar personeel naar verwachting groot. Er gaan immers binnen afzienbare termijn veel mensen uit de sector met pensioen.
Centerdata verwacht dat de tekorten aan docenten in het middelbaar beroepsonderwijs tussen 2024 en 2027 op zijn hoogst zijn en vermoedelijk daarna (iets) afnemen.

Werkgevers in de industrie staan voor verschillende uitdagingen. De afgelopen maanden is de industriële productie ten opzichte van eerdere jaren gedaald. Deelsectoren laten grote verschillen zien. De hightechsector levert bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage aan Noord-Brabant en Nederland. TNO geeft aan dat transformeren en productiever worden essentieel zijn om de Nederlandse concurrentiepositie in de hightech sector te behouden. Dit vergt investeringen op verschillende gebieden. 
Het aantrekken van gekwalificeerde arbeidskrachten is belangrijk voor de gehele industrie gezien de tekorten. Ook het inzetten op behoud van personeel kan extra lonen. Nerus International uit Hapert is een voorbeeld hoe innovatie en sociale betrokkenheid hand in hand gaan. Deze specialist op het gebied van private label diervoeders en snacks heeft slim geïnvesteerd in machines en heeft de werkprocessen van verpakken en orderpicken opgesplitst. Dit laatste wordt ook jobcarving genoemd. Door deze aanpassingen wist Nerus het personeelstekort succesvol op te lossen en creëerde meer keuzemogelijkheden voor het werknemersbestand. Het inclusieve werkgeverschap van Nerus komt tot uiting doordat het nu nog meer mensen met de kans biedt om actief deel te nemen aan het werkproces.

In december 2023 werden er in Noord-Brabant 24.633 WW-uitkeringen verstrekt: een lichte stijging van 0,2% ten opzichte van de maand ervoor. In vergelijking met december 2022 steeg het totaal aantal verstrekte WW-uitkeringen in Noord-Brabant met 8%. In Nederland steeg het aantal het WW-uitkeringen de afgelopen maand met 0,3%. Ook in de industrie steeg het aantal WW-uitkeringen ten opzichte van een jaar geleden. In aantallen gaat het om een toename van 276 WW-uitkeringen in Noord-Brabant. Er is een divers beeld per deelsector. De stijging komt vooral vanuit metaal, installatie en voertuigenindustrie en chemische industrie. Ingezoomd op specifieke beroepen, hebben productiemedewerker en magazijnmedewerker een grote vertegenwoordiging in de WW vanuit de industrie.

Bron: UWV

Actief in Werk is een gespecialiseerd bureau actief op het gebied van re-integratie, outplacement en loopbaancoaching. Wij zijn actief in de regio’s Breda, Den Bosch, Eindhoven en Tilburg.